بسمه تعالی با سلام و احترام محضر مرجع والامقام حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی خولهشمندم به سوالات اینجانب پاسخ دهید ۱- معمولا برای طلوع فجر صادق ۱۸ درجه را می گیرند نظر حضرتعالی چیست؟ ۲- هنگام اذان مغرب آیا استتار قرص خورسید شرط است یا ذهاب حمره؟ ۳- محدوده شب شروع و پایانش چه موقع هست؟ ۴- معیار محاسبه نیمه شب شرعی چیست؟ ۵- آیا شب نجومی و عرفی با شب شرعی متفاوت است؟ ۶- در مناطقی که به دلیل موقعیت جغرافیایی (عرض های بین ۴۵ تا ۶۵ درجه) که در برخی از اوقات سال یکی از موازد اوقات سال وجود ندارد حکم مربوطه جیست؟ الف- فجر وجود ندارد ب- نیمه شب وجود ندارد ج- ذهاب حمره مشرقیه(وقت مغرب) حادث نمی شود ۷- کدام مورد معیار شروع وقت نماز صبح است؟ الف – طلوع فحر ب – قابل رویت شدند فجر ۸- معیار ظهر شرعی کدام است ؟ الف – لحظه رسیدن خورشید به بیشترین ارتفاع ب – لحظه شروع کاهش ارتفاع خورشید ج – قرار گرفتن مرکز خورشید بر نصف النهار ناظر رحمد رحمانی دهنوی
باسمه تعالی
پاسخ استفتاء شما :
۱_ملاک در دخول وقت اذان صبح یقین به طلوع فجر صادق است و درجه خاصی مد نظر نیست لذا اگر با ۱۸ درجه طبق نظر کارشناسان یقین به دخول وقت برای مکلف حاصل می شود میتواند مبنای عمل قرار گیرد و الا باید احتیاط نمود.
۲_ به نظر ما استتار قرص ملاک در دخول وقت نماز مغرب است لکن علامت آن ذهاب حمره می باشد لذا هردو نشانه یکی می باشد و زمان استتار قرص زمان یقین به ذهاب حمره است.
۳_ شروع شب از زمان معرب شرعی آغاز می شود و تا طلوع فجر ادامه دارد
۴_ مقدار شب را از مغرب شرعی تا طلوع فجر محاسبه کرده و سپس تقسیم بر نصف می شود تا نیمه شب مشخص گردد.
۵_ از لحاط حکمی تفاوتی ندارد.
۶_ در مواردی که یکی از علامتهای مذکور وجود ندارد چنانچه امکان یقین به دخول وقت از طرق دیگر وجود دارد باید به آن عمل شود و الا به مناطق همجواز مراجعه شود و یا احتیاط کند تا یقین به دخول وقت حاصل شود.
۷_یقین به طلوع فجر ملاک عمل است.
۸_زمانی که خورشید به نصف النهار می رسد که بالاترین قسمت کمان حرکت ظاهری خورشید است، وقت زمان نماز ظهر است اما از آنجایی که تشخیص حسی برای افراد مشکل است لذا «اگر چوب يا چيزى مانند آن را، راست در زمين هموار فرو برند، صبح كه خورشيد بيرون مىآيد سايه آن بطرف مغرب مىافتد و هر چه آفتاب بالا مىآيد، اين سايه كم مىشود و در شهرهاى ما، در اوّل ظهر شرعى به آخرين درجه كمى مىرسد و ظهر كه گذشت، سايه آن بطرف مشرق برمىگردد و هر چه خورشيد رو به مغرب مىرود، سايه زيادتر مىشود، بنابراين وقتى سايه به آخرين درجه كمى رسيد و دو مرتبه رو بزياد شدن گذاشت، معلوم مىشود ظهر شرعى شده است ولى در بعضى شهرها مثل مكه كه گاهى موقع ظهر سايه بكلّى از بين مىرود بعد از آن كه سايه دوباره پيدا شد، معلوم مىشود ظهر شده است