بسم الله الرحمن الرحیم محضر مبارک مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت آیت الله المعظم علوی گرگانی أدام الله تبارک و تعالی بقائه الشریف السلام علیکم و رحمة الله و برکاته ۱:آیا در زمان حکومت حضرت رسول صلی الله علیه و آله و حضرت امیر سلام الله علیه، حجاب اجباری بوده است یا خیر صرفا الزامی؟ ۲:لطفا نظر مبارک را پیرامون حجاب اجباری -از بعد شرعی، نه قانونی- در این زمان بفرمایید. دوام توفیقات حضرتعالی را از خداوند متعال خواستاریم.
باسمه تعالی
پاسخ استفتاء شما :
اجبار در زمانی معنا دارد که یک فرد یا جامعه نسبت به موضوعی اکراه و یا امتناع داشته باشد و دیگری بخواهد با اجبار آن را بر عهده فرد یا جامعه بگذارد و در زمان حکومت پیامبر مکرم اسلام و امیر المؤمنین علیهما السلام به واسطه فرهنگ اسلامی غالب در جامعه مردم با ارشادات رسول مکرم اسلام صلوات الله علیه نسبت به اصل حجاب ملتزم بودند لذا اجباری در اصل حجاب نبوده است لکن در برخی زمینه ها و جزئیات تذکرات و راهنمایی بوده است و عموم مردم نیز نسبت به دستورات صادره از رسول مکرم اسلام صلوات الله علیه اطاعت داشتند.
لکن این نکته نباید فراموش شود که هدف از ایجاد حکومت اسلامی اجرای دستورات اسلامی از طرق فرهنگ سازی و وضع قوانین اجرایی لازم است و حجاب نیز یکی از قوانین مترفی اسلام است که مختص به زنان نیست و مقدمه ای برای ایجاد فرهنگ حیا و عفت در جامعه اسلامی می باشد لذا حاکم اسلامی وظیفه دارد که دستورات اسلامی را در جامعه با مدیریت صحیح اجرا کند و مراجعه به حقیقت روایات و آیات این موضوع را نشان میدهد و طبیعی است که همیشه در یک جامعه افرادی از اجرای برخی دستورات اسلامی ابا دارند که با راهنمایی صرف نمیتوان آنها را ملزم به اجرای دستورات دینی کرد لذا علمای سلف در کتب فقهی خود تصریح نموده اند که تعزیر توسط حاکم شرع برای انجام هرگونه منکری قرار داده شده است و امروزه نیز در جامعه اسلامی عموم مردم نسبت به اصل حجاب معتقد هستند و اگر اختلافی باشد در جزئیات آن می باشد لذا وضع قوانین برای اجرای دستورات دینی در جامعه به معنای اجبار نیست و بر فرض اگر هم وضع قوانین در جامعه اجبار معنا شود این موضوع عقلایی و پذیرفته شده است همان گونه که در مورد مالیات و یا عوارض و یا قوانین دیگر که توسط مجلس و دولت یا حاکم تصویب شده و آن را در جامعه اجرا میکند، همین معنا میتواند وجود داشته باشد و اگر کسی تخطی کند دستگاههای نظارتی و حکومتی میتواند او را جریمه میکند و این موضوع امری عقلایی و پذیرفته شده است و برای پیشبرد اهداف یک حکومت لازم الاجرا می باشد.