محضر مبارک آیت الله العظمی علوی گرگانی سلام علیکم و رحمت الله احتراما اینجانب در سال ۹۲ با یک فرد به عنوان پیمانکار، جهت انجام سفت کاری بنای ساختمان مسکونی قرارداد بستم که مطابق آن در مدت ۷۵ روز کار را به انجام رساند و بنده حدود ۱۶ میلیون تومان در ۵ مرحله با توجه به پیشرفت کار به ایشان بپردازم. ضمنا مبلغ ۳ میلیون تومان وجه نقد به عنوان امانت جهت خرید مصالح به ایشان دادم که پس از آوردن فاکتور تسویه نماییم. ایشان ۴ مرحله از کار را انجام داد و بنده هم پس از پایان هر مرحله مطابق قرارداد جمعا ۱۳ میلیون تومان در همان زمان به ایشان پرداخت نمودم و مرحله¬ی پنجم هم ماند تا تسویه حساب نهایی پس از پایان کار. همچنین در طول این مدت ایشان ۳ مرتبه نیز فاکتورهای مصالح خریداری شده را به بنده داد و وجه آنها را نیز در همان زمان تمام و کمال از بنده دریافت نمود و در نهایت مبلغ ۲.۵ میلیون تومان از تنخواه گردان برای خرید مصالح ادامه¬ی کار نزد ایشان به امانت باقی ماند. البته ایشان کارهایی را هم اضافه بر قرارداد انجام داده، که قرار بود لیست نماید تا بنده بپردازم. اما ایشان نه تنها کار را ۷۵ روزه تمام نکرد، بلکه پس از حدود ۸ ماه از شروع قرارداد، کار را ناتمام رها نمود و رفت … علاوه بر اینکه ناتمام رها شدن کار برای بنده دردسرهایی آفرید، تاخیری هم که در کار ایجاد شد مرا دچار زیانهایی نمود. در نهایت کار را خودم با به کارگیری بنا و کارگر و … به اتمام رسانیدم که البته چون کارهای ناتمام را همزمان با کارهای نازک کاری انجام دادند امکان احصای دقیق هزینه ی کارهای ناتمام برایم مقدور نیست. هنگامی که بنده از ایشان خواستم حال که کار را رها کرده بیاید و مابقی فاکتورهای مصالح خریداری شده را به بنده بدهد و صورتحساب کار را طبق قرارداد بیاورد تا تسویه نماییم، بیان داشتند ۱۰ میلیون تومان به بنده بده تا صورتحساب را به شما بدهم. حقیر نیز این روش را که خلاف عرف و قرارداد فیمابین بود نپذیرفتم و اصرار کردم که حتما بایستی مدارک و مستندات مکتوب و فاکتور به بنده بدهد تا پس از مشخص شدن طلب دقیق ایشان، بنده هم ادعاهایی که در مورد ضرر و زیان ناشی از تاخیر و ناتمام رهاشدن کار دارم بیان نمایم و در نهایت تسویه حساب و مصالحه نماییم. اما ایشان از ارائه فاکتور و صورتحساب استنکاف کرد و فقط ادعا می¬کرد که باید ۱۰ میلیون تومان به من بدهی و البته هیچ وقت هم سراغ حساب و کتاب و یا اخذ بدهی خود نیامد و هر چه اصرار بر تسویه حساب بود، از طرف بنده بود و بنده مدام از ایشان تقاضای صورتحساب داشتم و دارم و ایشان اجتناب می¬نمود و می نماید. پس از گذشت حدود ۶ سال باز دوباره پیگیری نمودم ایشان می¬گفت ۱۰ میلیون تومان ۶ سال پیش، الآن ۱۰۰ میلیون تومان است و باید ۱۰۰ میلیون تومان بدهی … که بنده نپذیرفتم و تقاضای صورتحساب دقیق و فاکتور نمودم. اخیرا دیداری با ایشان داشتم که بیان کرد تمامی خرجها و حسابها به روز، به ریز و به ساعت موجود است و ظاهرا پذیرفت که صورتحساب بدهد اما متاسفانه پس از گذشت بیش از یک ماه فقط امروز و فردا می¬کند و طفره می¬زند و خبری از صورتحساب نیست و حقیقتا بنده علت امتناع ایشان از ارائه¬ی حساب و کتاب را نمی¬فهمم در حالی¬که فرد تحصیل¬کرده¬ای است و صورتحسابهای قبلی را بسیار منظم به بنده داده بود. حال علت تصدیع اوقات حضرتعالی، این سوالات است که از محضرتان استفتا می¬نمایم: ۱- آیا با وجود اینکه حقیر مکرر پیگیری نمودم و ایشان از ارائه¬ی ریز حساب و کتاب ابا دارد، دینی بر ذمه¬ی بنده هست؟ باید ۱۰ میلیون تومان را بدون حساب و کتاب می¬دادم؟ یا الان بایستی کار دیگری انجام دهم؟ یا هنوز هم باید از ایشان پیگیری نمایم؟ خاطر نشان میکنم که بنده هیچ آماری از خریدهایی که ایشان انجام داده و فاکتورش را به بنده نداده، ندارم و در واقع به ایشان اعتماد نموده¬ام ولی قرار بوده فاکتور بدهد و الان هم هر فاکتوری بیاورد بر حسب اعتماد خواهم پذیرفت. اما خودم به هیچ وجه نمی¬توانم میزان تقریبی برای طلب ایشان تعیین نمایم گرچه فکر می¬کنم با توجه به ناتمام ماندن کار، مبلغ ۱۰ میلیون تومان ادعای پرتی بوده است و شاید هم با توجه به تاخیرات در انجام کار و ضرر وارد شده به بنده، بدهکار هم باشد. ۲- آیا نماز و زندگی بنده در خانه¬ی خودم، که این مساله در ساخت آن پیش آمده، مشکل شرعی داشته و دارد؟ آیا ایشان می¬تواند بگوید راضی نیستم؟ ( البته تاکنون چنین چیزی به زبان نیاورده) ۳- آیا در صورتی¬که ایشان الآن و یا حتی چند سال دیگر، صورتحساب را ارائه نمایند، یا حتی فرض بفرمایید صورتحسابی ارائه نمایند که بر حسب آن بنده واقعا ۱۰ میلیون تومان به ایشان بدهکار باشم، آیا بایستی بدهی را با توجه به تورم به نرخ روز به ایشان بپردازم؟ در حالیکه تعلل در ارائه¬ی صورتحساب از ایشان بوده است.
باسمه تعالی
پاسخ استفتاء شما :
۱_ ایشان موظف است حساب و کتاب مخارجی که در ان زمان کرده است را به شما بدهد و شما هم آن مخارج را به ایشان بپردازید و بیش از این تکلیفی بر عهده شما نیست و حق ندارد بدون حساب و کتاب مبلغ ده میلیون یا هر مبلغ دیگری از شما بگیرید مگر با توافق و رضایت طرفین باشد.
۲- نماز و روزه شما در این منزل صحیح است و اگر دینی بر گردن شما باشد باید آن را بعد از دریافت صورتحساب بپردازید.
۳_اگر شما آمادگی کامل از زمان انجام مورد قرارداد برای پرداخت هزینه ها داشته اید ولی ایشان صورتحساب را تحویل نداده و سستی کرده است بیش از آن مقدار بدهی ندارید و تورم و مرور زمان شامل حال آن نمی شود.