اگر ده سال پیش وسیله¬ای از شخصی غصب شده، حال ممکن است به شیوه سرقت و مانند آن، کیفیّت تأدیه آن به چه نحو است؟ آیا قیمت وقت غصب ملاک است یا وقت پرداخت لحاظ می شود؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر قیمی است غاصب باید بیشترین قیمت را بپردازد.
درختواره استفتائات
لیست استفتائات
اگر كسى براى پس گرفتن مال غصب شدهاش متضمن مخارجى شد، آيا شرعاً مىتواند آن را نيز از غاصب بگيرد؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر گرفتن حقّ از غاصب، متضمّن مخارجى باشد نمىتوان از غاصب طلب كرد.
اگر برگرداندن مال غصبى، به غاصب ضررى وارد كند مثلاً مال مغصوبه را در ساختمان استفاده كرده است در صورتى كه صاحب مال عين مالش را مىخواهد، وظيفه چيست؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: غاصب بايد عين مال را بپردازد، گرچه مستلزم ضرر فراوانى باشد.
شخصى سند زمينى را در اختيار دارد ولى آن زمين را شخص ديگرى بدون سند در تحت تصرّف خود دارد آيا شرعاً زمين متعلّق به كيست؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر ثابت شود كه سند معتبر است به عنوان بيّنه مقدّم است.
شخصى چشمهاى در بالاى زمين خود دارد كه سيلاب آن را خراب مىكند و آن چشمه سر از زمين كس ديگرى بيرون مىآورد آيا آب از آن صاحب اوّلى مىباشد يا از آن كسى است كه چشمه از زمين او سر در آورده است؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: چشمه متعلّق به صاحب اوّلى است و اگر صاحب زمين دوّم خواسته باشد از آن آب استفاده كند، بايد با اجازه صاحب چشمه باشد و بر صاحب چشمه هم لازم است كه چشمه را از زمين غير خارج كند.
اگر كسى در زمين غصبى كشاورزى كند، آيا محصولات بدست آمده مال خودش مىباشد؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: محصول متعلق به زارع است و بايد اجرت زمين را به مالك بدهد.
در قريهها و مناطق چنين رسم مىباشد كه صحرا و كوه عامّ را در بين خودشان طورى حدود قرار مىدهند كه حريم هر كس مشخص مىباشد و هر كس در حدود خود گياهانى مىكارد و علف آن را براى مواشى خود جمع آورى مىكند، حال نفرى ديگر از حدود مشخصّه شخصى ديگر علف آن را جمع مىكند و آن شخص كه حدود متعلّق به او بوده آن علف جمع آورى شده را مىگيرد آيا شرعاً جواز دارد يا خير؟ و بعضى از مردم از ديگرى پول مىگيرند و اجازه مىدهند كه از محدودهاى كه شريك است علوفه بردارد آيا اينگونه پول و اجازه دادن جايز است؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: جمع كردن محصولات حريم افراد بدون اجازه آنها جايز نيست و اجاره دادن حدود متعلّق به آن فرد نيز اشكال ندارد.
دولت بعضى از زمين¬هاى مردم يا خانههاى آنان را مثلاً براى خيابان كشى مىگيرد، گرچه دولت پول آن را مىدهد لكن چون مورد علاقه صاحبش هست باطناً راضى نيستند، آيا صدق غصب مىكند؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر حقّ شرعى و عرفى را گرفته است غصب نيست و اگر اجبارى باشد مسئله حكومتى است و اگر تحصيل رضايت ممكن نباشد بايد ولىّ فقيه در اين موارد اجازه بدهند.
آقای «الف» ۴۰ سال پیش، مالکیّت قبری را داشته است و حدود ۳۰ سال پیش، آقای «ب» که هیچ نسبتی با آقای «الف» نداشته در قبر متعلّق به آقای «الف» دفن می شود، حال ورثه آقای «الف» مدّعی مالکیّت این قبر هستند: الف: آیا ادّعای ایشان شرعی می باشد؟ ب: در دو فرض علم و جهل به این که قبر مذکور ملک دیگری است و دفن کرده باشند تکلیف چیست؟ ج: با توجّه به گذشت سی سال از دفن میّت در قبر متعلّق به دیگری، آیا ورثه مالک اصلی این قبر، می توانند قبر را تصاحب و فرد دیگری در آن دفن کنند یا آن که آن قبر را بفروشند؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر مالکیّت شخص به قبر شرعاً ثابت باشد، ادعای او مسموع است. ب: در هر صورت، غصب است. ج: قبر متعلّق به ورثه مالک اصلی است و می توانند دیگری را در آن دفن کنند.
ملکی از پدرم به ارث رسیده که در بهترین نقطه تجاری شهرستان شاهرود می باشد. بعد از فوت پدرمان، شهرداری به بهانه های مختلف مانند طرح فضای سبز، می خواهد ملک را از ما بگیرد و این باعث ضرر و زیان فراوانی برای ما شده است. به نظر حضرتعالی وظیفه ما چیست؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: تعدّی به هر کسی از جانب هر شخص و نهادی حرام است و اگر شهرداری طرحهایی دارد باید با مالکین املاک، به قیمت واقعی، بدون اینکه به دولت و صاحبان ملک ضرری وارد شود مصالحه کند و در تنگنا قراردادن مالکین نیز حرام می باشد.