چندین سال قبل، پدر و مادرمان به صورت شریکی یک باب منزل مسکونی را خریداری کردند که ۵/۴ دانگ آن برای پدر و ۵/۱ دانگ آن برای مادر بود و سپس این ملک را به صورت بیع به فرزندان واگذار نمودند هرچند هیچ گونه وجهی مبادله نشد و تنها عنوان آن ذکر شد. یکی از شروطی که این دو بزرگوار در این قولنامه قید کردند این بود که خیار فسخ و حقّ استفاده از ملک، تا زمان حیات فروشندگان، در اختیار ایشان بوده و خریداران حقّ هرگونه ادّعایی را در مورد فوق، از خود سلب می نمایند و استیفای منافع با فروشنده و به صورت مادام العمر می باشد. الان حدود ۶ سال است که مادر فرزندان مرحوم شده اند. الف: تمامی فرزندان دارای سند قانونی دفترچه ای نسبت به سهم خود از مراجع قضایی می باشند ولی پدر می فرمایند که سهم الارث مادری شما تا پایان مدّت زندگی من، در تصرّف من بوده و حقّ هیچ صحبتی ندارید. با توجّه به احترام پدر و حفظ شأن ایشان، ورّاث مادر چگونه می توانند به حقّ و حقوق خود دست پیدا کنند؟ ب: آیا ما نیز می توانیم چنین رفتاری را با فرزندان خود در جهت عدم دسترسی فرزندانمان به سهم الارث والدینشان تا پس از فوت خود نماییم؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: الف: گرچه معامله مذکور باطل است ولی پدر نیز باید حقّ فرزندان را بدهد و اجازه سلب حقّ فرزندان را نسبت به ارث مادر ندارد. ب: هیچ کس حق ندارد حقوق دیگران را ضایع نماید مخصوصاً پدران ومادران، حقّ ضایع نمودن حقّ فرزندان را ندارند.