بسمه تعالی محضر مبارک مرجع عالیقدر حضرت آیة الله العظمی علوی گرگانی دامت برکاته سلام علیکم و رحمة الله لطفاً فتوای مبارک را در خصوص سؤال ذیل بیان فرمایید: پیشفروشنده‌ای که متعهد به ساخت و تحویل ساختمان موضوع قرارداد به پیشخریداران است، چنانچه از ایفای تعهّدات قراردادی خود در تکمیل قسمتی از ملزومات و منصوبات ساختمان (مثل نصب آسانسور، انشعابات آب، برق، گاز و …) امتناع نماید و متعهدٌلَهم اضطراراً پیش از رجوع به حاکم و پیش از الزام وی به ایفای تعهداتش از طریق محکمه (با توجه به خساراتی که از اطاله دادرسی‌ها متوجه ایشان می‌گردد)، شخصاً ناگزیر به انجام موضوع تعهد به هزینه خویش گردند، آیا می‌توانند برای جبران خساراتی که از این جهت متحمل شده‌اند، از جمله هزینه‌هایی که به عهده متعهد بوده و به جای او متحمل شده‌اند، به او رجوع کنند؟ به عبارت دیگر آیا چنانچه متعهدٌلهم بدواً الزام متعهد را از محکمه تقاضا نکرده باشد، حقّ جبران خسارات ناشی از تخلّف متعهد را از دست خواهند داد؟ یادآوری می‌شود؛ قوانین جمهوری اسلامی ایران جز شرایط و ترتیب ایفای تعهدِ متعهد به وسیله متعهدٌله یا ثالث، حکم دیگری ندارد و راجع به فرض مذکور در سؤال (که اگر بدون رعایت ترتیب مقرر در قانون اضطراراً تعهد را به جای متعهد انجام داد مستحق خسارت باشد یا خیر) ساکت یا دست کم ناقص و مبهم است. لذا وفق اصل ۱۶۷ قانون اساسی و ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی رجوع به فتاوی معتبر در موارد سکوت، نقص، عدم صراحت، ابهام، اجمال و تعارض قوانین ضروری است. با سپاس و دعای خیر.