محضر مبارک ایت الله العظمی علوی گرگانی دامه برکاته .شخصی جهت خرید کوره اجرپزی به عنوان ثمن معامله ۳ فقره چک به مبلغ پنج میلیارد تومن (جمعا پانزده میلیارد تومن) صادر مینماید.و در مبایعه نامه قید میشود هر کدام از چک ها پاس نشود معامله منفسخ میشود.که در سررسید، چک اخر کارسازی نمیشود.طرفین در قراردادی مجزا دیگری جهت جلوگیری از فسخ معامله مجددا توافق مینمایند که مبلغ یک میلیارد تومان مازاد مبلغ چک(یا همان سود دیرکرد پول) به فروشنده پرداخت شود(یعنی ۶ میلیارد تومن)حال مساله این است که ایا پرداخت مبلغ مازاد و اضافه از نظر شرعی اشگال دارد یا خیر؟؟؟۲.ایا قرارداد فی مابین از نظر حکم شرع ربوی میباشد یا خیر؟؟؟در یکی از بندهای قرارداد قید گردیده که اگر چک پاس نشد فروشنده ۳۰ درصد از مبلغ ثمن معامله را بابت خسارت و دیرکرد از مبلغ معامله کسر مینماید و الباقی را ظرف سه ماه به خریدار پرداخت نماید ایا چنین شرطی از نظر شرعی مشگل دارد یا خیر خواهشمند است حضرتعالی حکم شرعی مبلغ اضافه(یک میلیارد تومن مازاد) و همچنین کسر مبلغ ۳۰ درصد از ثمن معامله به عنوان دیرکرد و ضرر وزیان را اعلام فرمایید
باسمه تعالی
پاسخ استفتاء شما :
چنین شرطی در ضمن عقد بیع شرعا صحیح نیست و فروشنده صرفا در صورت پاس نشدن یکی از چکها حق فسخ معامله یا صبر کردن جهت وصول چک را دارد.