اگر زمینی را به دیگری واگذار کنند که در آن درخت بکارد و آنچه به دست می آید مال هر دو باشد آیا این معامله صحیح است و احکام مساقات دارد؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: احکام مساقات ندارد و در حقیقت از باب اجاره و یا جعاله می تواند انجام شود.
درختواره استفتائات
لیست استفتائات
آیا معامله مساقات علاوه بر درختان میوه، در مورد درختانی مانند درخت گل که از گل آن برای گلاب گیری و مانند آن استفاده می کنند و یا درختانی مثل درخت حنا و سدر که از برگ آن بهره می گیرند یا بعضی از درختان که از شیره و صمغ آن استفاده می کنند صحیح است؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: در مساقات شرط است که درختان و درختچه ها اصول ثابتی داشته باشند پس در مثل خیار و خربزه مساقات نیست و همچنین اگر درخت مثمر نباشد، مساقات صحیح نیست ولی در مثل حنا و سدر مساقات اشکال ندارد و در نخل هم که اصول
مساقات چیست؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: معامله ای است که در مورد آبیاری اصول ثابته مثل درخت و امثال آن انجام می شود که در مدّت معیّن و قسمت معیّن از ثمر آن درخت، معامله می گردد.
پیرو واگذاری اراضی کشاورزی از سوی مالک به زارع به صورت نصف کاری که بعد از برداشت محصول این کشت بصورت مساوی فی ما بین زارع و مالک تقسیم می شده است. آیا شرعاً زارع می تواند مطالبه حق کرد زارعانه و حق ریشه از مالک نماید؟ آیا شرعاً زارع نسبت به نصف زراعت سهم مالک دارای سهم می باشد.؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: زارع غیر از سهم خود از زراعت سهمی در خود زمین و یا نسبت به سهم مالک ندارد لکن اگر زارعی سالها بر روی زمین زراعت کرده است و آن را آباد نموده به گونه ای که این زمین بواسطه زحمات زارع افزایش قیمت پیدا
چنانچه بعد از جمع نمودن محصول و تمام شدن مدّت مزارعه، ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتّبه حاصل بدهد این حاصل به کدامیک (مالک یا زارع) تعلّق می گیرد؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: صاحب بذر مالک است.
اگر در قرارداد مزارعه، نوع زراعت معیّن شود مثلاً مالک با زارع قرار بگذارد فقط گندم بکارد حکم قصیل (علف) که می توان آن را به حیوانات داد و در زمینها گاهی بدون کشت و زرع به وجود می آید به کدامیک تعلّق می گیرد؟ مالک یا زارع؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر در عقد معیّن نشده باشد صاحب بذر مالک است مگر علف به صورت خودرو رشد کرده باشد که متعلق به زارع است.
در مزارعه، مخارج زراعت و همچنین بذر و مانند آن، بر عهده چه کسی است؟ مالک یا زارع؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: اگر رسم متعارفی در آن محل نباشد، باید معیّن شود که اینگونه مخارج به عهده چه کسی باشد.
اگر بعد از قرارداد مزارعه، صاحب زمین یا زارع بمیرد آیا قرارداد مزارعه به هم می خورد یا به ورثه آنها منتقل می شود؟
باسمه تعالی پاسخ استفتاء شما: به ورثه منتقل می شود.